Methali za Kiswahili

Searching for Methali za Kiswahili. Today we are going to look at Methali za Kiswahili. You can use them in your saying or writing Isha.

A

• Ada ya mja hunena, mwungwana ni kitendo.
• Adhabu ya kaburi aijua maiti
• Afua ni mbili, kufa na kupona.
• Ahadi ni deni.
• Aibu ya maiti, aijua mwosha.
• Ajali haina kinga wala kufara
• Aisifuye mvua, imemnyeshea.
• Akiba haiozi.
• Ajidhaniye amesimama, aangalie asianguke.
• Asifuye mvuwa imemnyea.
• Akili nyingi huondowa maarifa.
• Akili ni nywele; kila mtu ana zake.
• Akitaka kaa, mpe moto.

Read: Kiswahili Insha Examples

• Akipenda chongo huita, huona kengeza.
• Akufukuzaye hakwambii, Toka.
• Akupaye kisogo si mwenzio.
• Akumulikaye mchana; usiku akuchoma.
• Aliyekando, haangukiwi na mti.
• Alalaye usimwamshe; ukimwamsha, utalala wewe.
• Aliyeko juu, mungojee chini.
• Amani haipatikani ila kwa ncha ya upanga.
• Amnyimae punda adesi, kampunguzia mashuzi.
• Asiye kuwapo na lake halipo.
• Asiyefunzwa na mamaye, hufunzwa na ulimwengu
• Asiyekuwapo na lake halipo.
• Asiyekujua hakuthamini.
• Asiye kubali kushindwa si mshindani.
• Asiyesikia la mkuu, huvunja guu
• Atangaye na jua hujuwa.
• Avumaye baharini papa kumbe wengi wapo.
• Avuaye nguo huchutama.

B

• Baada ya kisa mkasa. Baada ya chanzo kitendo.
• Baniani mbaya kiatu chake dawa.
• Baada ya dhiki faraja.
• Bendera hufuata upepo.
• Baniani mbaya kiatu chake dawa.
• Bora afya kuliko mali.
• Bilisi wa mtu ni mtu.

Read: KCPE Kiswahili Revision Paper With Answers

C

• Chanda chema huvikwa pete.
• Chamlevi huliwa na mgema.
• Cha kuvunda, hakina ubani.
• Chema chajiuza, kibaya chajitembeza
• Chombo cha kuzama hakina usukani.
• Chembe na chembe ni mkate.
• Cha kichwa kitamu, na cha mkia kitamu.
• Chovya chovya yamaliza buyu la asali.
• Cha kuvunja, hakina rubani.
• Chema hakikai
• Chombo kilichopikiwa samaki hakiachi kunuka vumba.
• Chui hageuki madoamadoa
• Chungu kikuu, hakikosi ukoko.

Read: African Proverbs

D

• Dalili ya mvua mawingu.
• Dau la mnyonge haliendi joshi; likienda joshi ni mungu kupenda.
• Damu nzito kuliko maji.
• Debe shinda haliachi kutika.
• Dawa ya moto ni moto.
• Dunia duwara.
• Dua la kuku halimpati mwewe.
• Duniani ni msiba na furaha, kuna ugonjwa na siha.
• Dunia huleta jema na ovu.
• E
• Elimu bahari, haina kuta wala dari.
• F
• Fadhila ya punda ni mateke.
• Faragha ya nyani, huishia ngokoni
• Fimbo ya mbali hayiuwi nyoka.
• Fahali wawili hawakai zizi moja.
• Fuata nyuki ule asali.
• Fedha fedheha.
• Fumbo mfumbe mjinga mwerevu huligangua.
• Fungato haliumizi kuni.

Read: Debate Motions for Secondary Schools in Kenya

G

• Ganda la mua la jana chungu kaona kivuno.

H

• Haba na haba hujaza kibaba.
• Habari ya uwongo, ncha zake saba, habari ya kweli, ncha yake moja.
• Hapana marefu yasio na mwisho.
• Hakuna bahari, isiyo na mawimbi.
• Hakuna siri ya watu wawili.
• Haraka haraka haina baraka.
• Hasira, hasara.
• Hasira za mkizi, tijara ya mvuvi
• Hakuna kisicho badali.
• Heri kufa macho kuliko kufa moyo.
• Heri kujikwa kidole kuliko ulimi.
• Hiari ya shinda utumwa.
• Hucheka kovu asiye kuwa na jeraha.
• Hapana marefu yasio na mwisho.
• Heri kuliwa na simba, kuliko kuliwa na fisi.
• Hucheka kovu asiye kuwa na jeraha.

J

• Jina jema hungara gizani.
• Jitihadi haiondoi kudura ya mungu.
• Jogoo la shamba haliwiki mjini.
• Jino la pembe si dawa ya pengo.
• Jivu halijai, gao la mkono.

Read: CBC Curriculum Structure

K

• Kamba hukatika pabovu.
• Kafiri akufaye si Isilamu asiyekufa.
• Kama chanda na pete.
• Kanga hazai ugenini.
• Kata pua uunge wajihi
• Kawia ufike
• Kazi mbaya siyo mchezo mwema.
• Kelele za mlango haziniwasi usingizi.
• Kenda karibu na kumi.
• Kidole kimoja hakivunji chawa.
• Kidogo ni tamu, kingi ni sumu.
• Kichache hakikutoshi na kingi hakikulishi.
• Kiburi si maungwana.
• Kikulacho ki nguoni mwako.
• Kila mlango na ufunguo wake.
• Kila chombo kwa wimbile.
• Kingiacho mjini si haramu.
• Kila ndege huruka na mbawa zake.
• Kimya kingi kina mshindo mkubwa.
• Kinyozi hajinyoi, akinyoa kujikata.
• Kipendacho moyo ni dawa.
• Kipofu haonyi njia.
• Kila mwamba ngoma ,ngozi huivuta kwake.
• Kila ndege mwenye mkia ni lazima aringe.
• Kilio huanza mfiwa ndipo wa mbali wakaingia.
• Kinga na kinga ndipo moto uwakapo.
• Kinolewacho, hukata.
• Kilichomo baharini, kakingojee ufukoni.
• Kiozacho hutoa uvundo
• Kipofu hasahau fimbo yake
• Kinywa ni jumba la maneno.
• Kipya kinyemi ingawa kidonda.
• Kisokula mlimwengu,sera nale.
• Kitanda usicho kilala hujui kunguni wake.
• Kivuli cha fimbo hakimfichi mtu jua.
• Kizuri chajiuza kibaya chajitembeza.
• Kiwi cha yule ni chema cha;hata ulimwengu uwishe.
• Kobe atakufa asipojikuna nyumaye mwenyewe.
• Kosa moja haliachi mke.
• Konzo ya maji haifumbatiki
• Kozi mwandada, kulala na njaa kupenda.
• Kufa kikondoo, ndiko kufa kiungwana.
• Kufa kufaana.
• Kuchamba kwingi,kuondoka na mavi.
• Kuku havunji yai lake.
• Kukopa harusi, kulipa matanga.
• Kufa kwa mdomo, mate hutawanyika.

Read: 100 Positive Behavior Quotes for Students

• Kuku mgeni hakosi kamba mguuni.
• Kuku wa maskini hatagi mayai.
• Kuku mwenye watoto, halengwi jiwe.
• Kucha M’ngu si kilemba cheupe.
• Kufa si suna,ni faradhi.
• Kujikwa si kuanguka, bali ni kwenda mbele.
• Kulea mimba si kazi, kazi kulea mwana.
• Kuagiza kufyekeza.
• Kunguru mwoga hukimbiza mbawa zake.
• Kunako matanga kumekufa mtu.
• Kumpa mwenzio si kutupa, ni akiba ya mbeleni.
• Kupanda mchongoma ,kushuka ngoma.own.
• Kupotea njia ndiyo kujua njia.
• Kutoa ni moyo usambe ni utajiri.
• Kusikia si kuona.
• Kuuliza si ujinga.
• Kutu kuu ni la mgeni.
• Kwenye miti hakuna wajenzi.
• Kwenda mbio siyo kufika.
• Kweli iliyo uchungu si uwongo ulio mtamu.

L

• La kuvunda (kuvunja)halina ubani.
• Lake mtu halimtapishi bali humchefusha.
• La kuvunda halina rubani.
• Leo ni leo asemayo kesho ni mwongo.
• Lisemwalo lipo,ikiwa halipo laja.
• Leo uko, kesho huko.
• Liandikwalo ndiyo liwalo.
• Likitoka liote.
• Lipitalo ,hupishwa .
• Lifaalo kueleza lieleze, lisilofaa limeze.
• Lila na fila hazitangamani.
• Lisilokuwapo moyoni, halipo machoni.
• Lisilo na mkoma, hujikoma lilo.

Read: Best Quotes about Education

M

• • Macho hayana pazia.
  • Maafuu hapatilizwi.
  • Mafahali wawili hawakai zizi moja.
  • Maisha hayana pato, hutupita kama ndoto.
  • Mahaba haiwi mlango.
  • Maiti haulizwi sanda.
  • Maji ukiyavuliya nguo huna budi kuyaogelea.
  • Maji hufuata mkondo.
  • Maji huteremka bondeni, hayapandi mlima.
  • Maji yakija hupwa.
  • Maji usiyoyafika hujui wingi wake.
  • Maji yakimwagika hayazoleki
  • Maji ya nazi, yataka uvugulio tu.
  • Maji yakija hupwa.
  • Maji yaenda njia yake.
  • Maji ya kifuu ni bahari ya chungu.
  • Maji ya moto, hayachomi nyumba.
  • Majumba makubwa husitiri mambo.
  • Mpanda ngazi hushuka.
  • Majuto ni mjukuu.
  • Mali ya bahili huliwa na wadudu.
  • Mambo ya mbele, giza ya wele
  • Mambo ya nyumba, ni kinga.
  • Manahodha wengi chombo huenda mrama.
  • Maneno mema hutowa nyoka pangoni.
  • Maneno makali hayavunji mfupa.
  • Maneno mengi si haja, maneno mengi si huja.
  • Masikini akipata matako hulia mbwata.
  • Maskini haokoti, akiokota huambiwa kaiba.
  • Maskini na mwanawe, tajiri na mali yake.
  • Masikio hayapiti kichwa.
  • Mapema maivu, mapema maovu.
  • Mapaka wengi, hayamkamati panya.
  • Mapenzi ni kikohozi, hayawezi kufichika.
  • Mapenzi ni majani, popote penye mbolea huotea.
  • Mara changu, mara chako
  • Mavi usioyala,wayawingiani kuku?
  • Mavi ya kale hayanuki.
  • Mbio za sakafuni huishia ukingoni.
  • Mbinu hufuata mwendo.
  • Mbiu ya mgambo ikilia ina jambo.
  • Mbuzi wa maskini, hazai mapacha
  • Mbwa hafi maji, akiona ufuko.
  • Mbinu hufuata mwendo.
  • Mbuge hawezi kujenga nyumba.
  • Mbuzi wa mkata, atakufa utasa.
  • Mchagua jembe si mkulima.
  • Mcheka kilema, hafi bila kumfika.
  • Mchelea mwana kulia hulia yeye.
  • Mchelea bahari si msafiri.
  • Mchagua nazi, hupata koroma.
  • Mchakacho ujao,halulengwi na jiwe.
  • Mchama ago hanyeli, huenda akauya papo.
  • Mchana semani usiku lalani.
  • Mchele moja mapishi mengi.
  • Mcheka kilema hafi bila kumpata.
  • Mcheza kwao hutuzwa.
  • Mchimba kisima huingia mwenyewe.
  • Mcheza na tope humrukia.
  • Mcheza hawi kiwete, ngoma yataka matao.
  • Mchezea zuri, baya humfika.
  • Mchimba kisima, hakatazwi maji.
  • Mchovya asali hachovi mara moja.
  • Mchonga mwiko hukimbiza mkono wake.
  • Mchuma janga hula na wakwao.
  • Mchumia juani,hula kivulini.
  • Mchuma janga hula na wakwao.
  • Mchunga haziki.
  • Mdharau biu hubiuka yeye.
  • Mema na mabaya ndio ulimwengu.
  • Meno ya mbwa hayaumani.
  • Mficha uchi hazai.
  • Mfa maji hukamata maji.
  • Mfinyazi hulia gaeni.
  • Mgaagaa na upwa hali wali mkavu.
  • Mgema akisifiwa tembo hulitia maji.
  • Mganga hajigangui.
  • Mfukuzwa kwao hana pakwenda.
  • Mgeni ni kuku mweupe.
  • Mgonjwa haulizwi uji.
  • Mgeni njoo mwenyeji apone.
  • Mgonjwa haulizwi uji.
  • Miye nyumba ya udongo, sihimili vishindo.
  • Milima ya mbali, haina mawe
  • Mjinga akierevuka mwerevu yupo mashakani.
  • Mjumbe hauawi.
  • Mkamatwa na ngozi ndiye mwizi.
  • Mkeka mpya haulaliwi vema.
  • Mkamia maji hayanywi.
  • Mkono moja haulei mwana.
  • Mkono moja hauchinji ngombe.
  • Mkono mtupu haulambwi.
  • Mkono usioweza kuukata, ubusu.
  • Mkosa jembe halimi
  • Mkono wa kuume, haukati wa kushoto.
  • Mkosa kitoweo humangiria.
  • Mke ni nguo ,mgomba kupalilia.
  • Mkosa titi la mama, hata la mbwa hulamwa.
  • Mkulima ni mmoja walaji ni wengi.
  • Mkuki kwa nguruwe mtamu,kwa mwanadamu uchungu.
  • Mla cha mwenziwe na chake huliwa.
  • Mla kuku wa mwenziwe miguu humwelekeya.
  • Mla nawe hafi nawe ila mzaliwa nawe.
  • Mla mla leo mla jana kala nini?
  • Mla mbuzi hulipa ngombe.
  • Mla cha uchungu na tamu hakosi.
  • Mla kwa miwili, hana mwisho mwema.
  • Mlenga jiwe kundini hajui limpataye.
  • Mlevi wa mvinyo hulevuka, mlevi wa mali halevuki.
  • Mlimbua nchi ni mwananchi.
  • Mlinzi hulinda ndege, mke mzuri halindwi.
  • Mnyonge hana hasira.
  • Moja shika,si kumi nenda urudi.
  • Mmoja hashui chombo.
  • Mnyamaa kadumbu.
  • Mnywa maji kwa mkono moja,Kiu yake i pale pale.
  • Mnyonyore haunuki, hupendeza maua yake.
  • Mnyonge hupata haki, ni mwenye nguvu kupenda.
  • Moto hauzai moto.
  • Moja shika, kumi hutapata
  • Moja shika si kumi nenda urudi.
  • Moto wa kumvi,hudumu.
  • Mpanda ngazi hushuka.
  • Mpanda farasi wawili hupasuka msamba.
  • Mpemba akipata gogo hanyii chini.
  • Mpanda ovyo hula ovyo.
  • Mpemba hakimbii mvua ndogo.
  • Mpende akupendaye.
  • Mpofuka ukongweni,hapotewi na njia

• Mpiga ngumi ukuta huumiza mkonowe.
• Msafiri masikini ajapokuwa sultani.
• Msema kweli, hana wajoli.
• Mshoni hachagui nguo.
• Mshale usiyo na nyoya, hauendi mbali.
• Msasi haogopi mwiba.
• Mshale kwenda msituni haukupotea.
• Msema pweke hakosi.
• Mshika mawili, moja humponyoka.
• Msitukane wagema na ulevi ungalipo.
• Msitukane wakunga na uzazi ungalipo.
• Msika mavi, hayaachi kumnuka.
• Msi chake ni mwenda zake.
• Mstahimilivu hula mbivu.
• Mtaka nyingi nasaba hupata mwingi msiba.
• Mtaka yote hukosa yote.
• Mtafunwa na nyoka akiona ung’ongo husitika.
• Mtaka cha mvunguni sharti ainame.
• Mtaka unda haneni.
• Mtegemea nundu haachi kunona.
• Mtaka yote kwa pupa, hukosa yote.
• Mtembezi hula miguu yake.
• Mteuzi hashi tamaa.
• Mtego bila ya chambo, haunasi.
• Mtenda mema hasemi, akisema hatendi.
• Mti hauendi ila kwa nyenzo.
• Mti huponzwa na tundaze.
• Mti upigwao mawe ni mti wenye matunda.
• Mtoto akililia wembe mpe.
• Mtoto wa nyoka ni nyoka.
• Mtoto umleyavyo ndivyo akuavyo.
• Mtondoo haufi maji.
• Mtoto akibebwa, hutazama kisogo cha mamaye.
• Mtu hujikuna ajipatiapo.
• Mtumi wa kunga haambiwi maana.
• Mtu akimpa maskini kichache, Mungu humruzuku kingi.
• Mtupa jongoo hutupa na mti wake.
• Mtu aliyeumwa na nyoka akiona ung’ongo hushtuka.
• Mtu apandacho (kitu), ndicho avunacho.
• Mtu pweke, ni uvundo.
• Mtu asiye na akili, usifuatane naye.
• Mtu huenda na uchao, haendi na utwao.
• Mtu hakatai mwito,hukata aitwalo.
• Mtu halindi bahari, ipitayo kila chombo.
• Mtu hasafiri nyota ya mwenziwe.
• Mtu huulizwa amevaani haulizwi amekulani.
• Mtumi wa kunga haambiwi maana.
• Mtumikie kafiri upate mradi wako.
• Mtumai cha ndugu hufa masikini.
• Mume wa mama ni baba.
• Mtunza bahari, siye msafiri.
• Mtumikie kafiri upate mradi wako.
• Mtulivu hula mbivu.
• Mtupa jongoo hutupa na mti wake.
• Mume ni kazi, mke ni nguo.
• Mungu akikupa kilema, hukupa na mwendo wake.
• Mume wa mama ni baba.
• Mungu hapi kwa mvua, wala hanyimi kwa jua.
• Muhogo mchungu, usiuchezee.
• Mungu hamfichi mnafiki.
• Muuliza hujibiwa ili apate fahamu.
• Mvuvi ajuwa pweza alipo.
• Mvumbika changa hula mbovu.
• Mvunja nchi ni mwananchi.
• Mvungu mkeka.
• Mvuvi ajuwa pweza alipo.
• Mwamini Mungu si mtovu.
• Mwana kila mwaka, ni kubwa baraka.
• Mwacha asili ni mtumwa.
• Mwamba na wako hukutuma umwambiye.
• Mwana maji wa kwale kufa maji mazowea.
• Mwana mkaidi hafaidi mpaka siku ya Idi.
• Mwana mkuwa nawe ni mwenzio kama wewe.
• Mwanadamu atakufa, jina lake litakaa.
• Mwanamaji, hutaraji kufa maji.
• Mwanamume ni mbono, hualikia kule.
• Mwana wa kuku hafunzwi kuchakura.
• Mwanga mpe mtoto kulea.
• Mwana simba ni simba.
• Mwanzo kokochi mwisho nazi.
• Mwana wa mtu ni kizushi; akizuka, zuka naye.
• Mwangaza mbili moja humponyoka.
• Mwanzo wa ngoma ni lele.
• Mwanzo wa chanzo ni chane mbili.
• Mwenda bure si mkaa bure huenda akaokota.
• Mwenda mbio hujikwa kidole.
• Mwenye kelele hana neno.
• Mwenye huba, hana dawa, ila kwa muhibiwa.
• Mwekaji kisasi haambiwi mwerevu.
• Mwapiza la nje hupata la ndani.
• Mwekaji kisasi haambiwi mwerevu.
• Mwenda tezi na omo marejeo ngamani.
• Mwenye chake, hakosi cha mwenziwe
• Mwenye nguvu mpishe.
• Mwenye pupa hadiriki kula tamu.
• Mwenye kovu, usidhani kapoa.
• Mwenye kuchinja hachelei kuchuna.
• Mwenye shibe hamjui mwenye njaa.
• Mwenye kutafuta, hakosi kupata.
• Mwenye shoka hakosi kuni.
• Mwenye kovu, haliwai na kidonda.
• Mwenye kovu usidhani kapowa.
• Mwenye kupenda ni juha.
• Mwenye kuchinja hachelei kuchuna.
• Mwenye kisu kikali ndiye alaye nyama.
• Mwenye kupanda ngazi, na mwenye kushuka ngazi, hawapeani mkono.
• Mwenye macho, haambiwi tazama.
• Mwenye kuumwa na nyoka akiona jani hushtuka.
• Mwenye njaa hana miiko.
• Mwenye shibe hamjui mwenye njaa.
• Mwenye tumbo ni tumbole, angafunga mkaja.
• Mwenzako akinyolewa wewe tia maji
• Mwili wa mwenzio ni kando ya mwilio.
• Mwibaji na watwana, mlifi ni mwungwana.
• Mwiba wa kujitoma, hauambiwi pole.
• Mwizi, siku zake ni arobaini
• Mwosha hadhuru maiti.
• Mwosha husitiri maiti.
• Mwomba chumvi huombea chunguche.
• Mzazi haachi ujusi.
• Mzigo wa mwenzio ni kanda la usufi.
• Mzoea punda, hapandi farasi.
• Mzowea kutwaa, kutoa ni vita.
• Mzika pembe ndiye mzua pembe.
• Mzoea udalali, duka haliwezi.
• Mzungu Wa kula hafundishwi mwana.

N

• Nahodha wengi, chombo huenda mrama.
• Nazi mbovu harabu ya nzima.
• Ndege mjanja hunaswa na tundu bovu
• Ncha na ncha, hazichomani
• Ndugu mwui afadhali kuwa naye.
• Ndugu chungu, jirani mkungu.
• Ndege mwigo hana mazowea.
• Na tuone ndipo twambie, kusikia si kuona.
• Ndege hulindwa, mke halindwi.
• Ndimi arobaini, mafundo arobaini.
• Ndugu wakigombana, chukua jembe ukalime, wakipatana chukua kikapu ukavune.
• Ndovu halemewi na pembe zake.
• Neno ulikataalo, ndilo Mungu apendalo.
• Ngoja! ngoja? huumiza matumbo.
• Ngoma ivumayo haidumu.
• Ngozi ivute ili maji.
• Ng’ombe haelemewi na nunduye.
• Ng’ombe avunjikapo guu hurejea zizini.
• Ngoma ivumayo haikawii kupasuka.
• Nguruwe aendealo, ndilo atendalo.
• Nguo za kuazima, hazisitiri matako.
• Nifae na mvua nikufae na jua.
• Ni heri mbichi, kama ya kwoka.
• Ni jambo lipi, lisilo na nduguye, na mwamu wake.
• Nia njema ni tabibu, nia mbaya huharibu.
• Nimekula asali udogoni, utamu ungali gegoni.
• Njia ya mwongo fupi.
• Njaa ya leo, ni shibe ya kesho.
• Njema haziozi.
• Njia ya siku zote haina alama.
• Nyota haionekani mchana.
• Nyani haoni kundule, huliona la mwenziwe.
• Nta si asali nalikuwa nazo si uchunga.
• Nyoka, mlinzi wa pango lake.
• Nyumba haikimbii.
• Nyumba usiyolala ndani huijui ila yake.
• Nzi kufa juu ya kidonda Si haramu.
• Nyumba ya udongo haihimili vishindo.
• Njia mbili zilimshinda mzee fisi, alipasuka msamba.

P

• Padogo pako Si pakubwa pa mwenzako.
• Paka akiondoka, panya hutawala.
• Pabaya pako si pema pa mwenzako.
• Painamapo ndipo painukapo.
• Paka wa nyumba haingwa.
• Paka hakubali kulala chali.
• Papo kwa papo kamba hukata jiwe.
• Panapo wengi hapaharibiki neno.
• Pema usijapo pema; ukipema Si pema tena.
• Penye kuku wengi hapamwagwi mtama.
• Penye mafundi, hapakosi wanafunzi.
• Penye dhiki, hakuna chuki.
• Penye miti hakuna wajenzi.
• Penye urembo ndipo penye urimbo.
• Penye nia ipo njia.
• Penye wazee haliharibiki neno.
• Penye wengi pana mengi.
• Penye wengi pana Mungu.
• Pesa na zawadi hufanya miadi.
• Pilipili usozila zakuwashiani?
• Pwagu hupata pwaguzi.
• Punda haendi ila kwa kigongo.
• Punge moja ya mtama, ni bora kuliko almasi.
• Pofu hasahau mkongoja wake.

R

• Radhi ni bora kuliko mali

S

• Samaki mmoja akioza, huoza wote.
• Sahani iliyofunikwa, kilichomo kimesitirika.
• Shimo Ia ulimi mkono haufutiki.
• Shika! Shika! na mwenyewe nyuma.
• Samaki huanza kuoza kichwani.
• Shibe ya mtu mwingine hanilazi mnene.
• Saburi ni ufunguo wa faraja.
• Shoka lisilo mpini halichanji kuni.
• Shimo la ulimi mkono haufutiki.
• Sikio la kufa halisikii dawa.
• Sikio halilali na njaa.
• Sikio halipwani kichwa/Sikio halipiti kichwa.
• Sikio halipwani kichwa.
• Siku njema huonekana asubuhi.
• Simba mwenda kimya(pole) ndiye mla nyama.
• Siku utakayokwenda uchi, ndiyo siku utakayokutana na mkweo.
• Subira ni ufunguo Wa faraja.
• Subira yavuta heri, huleta kilicho mbali.
• Sumu ya neno ni neno.
• Suluhu haija ila kwa ncha ya upanga.
• Sitafuga ndwele na waganga tele.
• Simbiko haisimbuki ila kwa msukosuko.

T

• Tamaa mbele, mauti nyuma.
• Teke Ia kuku halimwumizi mwanawe
• Tamu tulikula sote, na uchungu vumilia.
• Tonga si tuwi
• Taratibu ndiyo mwendo.
• Tabia ni ngozi.
• Tajiri na maliye,maskini na mwanawe.
• Taratibu ndiyo mwendo.
• Titi la mama li tamu.

U

• Udongo uwahi ungali maji
• Ukenda kwa wenye chongo, vunja lako jicho.
• Uchungu wa mwana, aujua mzazi.
• Ucheshi wa mtoto ni anga Ia nyumba.
• Ukiona neno, usiposema neno, hutapatikana na neno.
• Ubishi mwingi, huvuta matata
• Udugu wa nazi hukutania chunguni
• Ukiona kwako kunaungua kwa mwenzako kunateketea.
• Uchwelewapo na jua lala pale.
• Ujinga wa kuuza si baradhuli wa kununua.
• Ukiona vinaelea, vimeundwa.
• Ukistaajabu ya Mussa utaona ya Firauni.
• Ukitaka uzuri sharti udhurike.
• Ukamba hukatika pabovu.
• Ukiona neno, usiposema neno, hutapatikana na neno.
• Ulimi hauna mfupa.
• Ukikosa titi la mama, hata la mbwa huamwa
• Ukiona zinduna, ambari iko nyuma.
• Ukila na kipofu sahani moja, usimguse vyanda.
• Ukienda kwa wenye chongo, vunja lako jicho.
• Ukipewa shibiri usichukue pima.
• Ukupigao ndio ukufunzao.
• Ukistaajabu ya Mussa utaona ya Fir-Auni.
• Ukitaja nyoka, shika fimbo mkononi.
• Ukuukuu wa kamba Si upya wa ukambaa.
• Ukitaka cha mvunguni, sharti uiname.
• Ukitaka uzuri sharti udhurike.
• Ulacho ndicho chako, kilichobaki nicha mchimba lindi.
• Ulipendalo hupati hupata ujaliwalo.
• Ulimi unauma kuliko meno.
• Ulivyoligema utalinywa.
• Umekuwa bata akili kwa watoto?
• Umekuwa jeta hubanduki?
• Umwepuke, mwenda-pweke.
• Ungalijua alacho nyuki, usingalionja asali.
• Usiache kunanua kwa kutega.
• Upikapo samaki, huachi kunuka vumba.
• Uniponye kwa jua, nitakuponya kwa mvua.
• Umekuwa nguva, huhimili kishindo?
• Unamlaumu mwewe, kipanga yuwesha kuku.
• Ushikwapo shikamana.
• Usiache mbachao kwa msala upitao.
• Usigombe na mkwezi, nazi imeliwa na mwezi.
• Usiyavuke maji usiyoweza kuyaoga.
• Usitukane wakunga na uzazi ‘ungalipo.
• Usijifanye kuku mweupe.
• Usile na kipofu ukamgusa mkono.
• Usisahau ubaharia kwa sababu ya unahodha.
• Usisafiriye na nyota ya mwenzio.
• Usimwamshe aliyelala utalala wewe.
• Usinivishe kilemba cha ukoka.
• Usicheze na simba, ukamtia mkono kinywani.
• Usidharau kiselema chalima kikapita jembe zima.
• Usipoziba ufa utajenga ukuta.
• Uta hauui bila upote
• Uzuri wa mke nguo, wa ng’ombe kulimwa.
• Uzuri wa mkakasi, ndani kipande cha mti.
• Uzuri wa godoro wa nje tu, kwa ndani mna pamba
• Usiwashe taa, nyumbani mwa kipofu.

V

• Vita havina macho.
• Vita ya panzi, furaha ya kungu.
• Vikombe vikikaa pamoja, havina budi kugongana.
• Vita vya panga, haviamuliwi na fimbo.

W

• Waraka hauishi maneno.
• Watafutao, wapata.
• Wanao usawa gani, hakimu na baradhuli.
• Wakati wa hari, watu wagombea kisima kimoja.
• Wapiganapo fahali wawili ziumiazo ni nyasi.
• Waraka ni nusu ya kuonana.
• Wema hauozi.
• Wengi wape.
• Werevu mwingi, mbele kiza
• Weka siri moyoni, kunena ni kutolea.
• Watatuavu, hutatua.
• Watu wawili hawashibi: mtaka elimu na mtaka ulimwengu.

Y

• Yu fahali nyati na mali hapati.
• Yaliyopita, yamepita, yaliyobaki, tuyatupe.
• Ya kunya, haina wingu.
• Yapitayo hayabadiliki, na yajayo hayaelimiki.

Z

• Zito huwa pesi (nyepesi) ukilichukua.
• Zimwi likujualo halikuli likakwisha.